Ngô ráng Vinh mang đến rằng: “Lời là ngôn ngữ của con tim, văn chương là cái tạo nên lời nhiều năm thêm vậy”. Tức thơ ca nói riêng và văn học nói bình thường là nơi ký kết thác mọi tâm sự, hồ hết nỗi niềm của trái tim thi nhân. Trường đoản cú ấy, mỗi một khi ngâm khẽ giờ thơ ta luôn luôn giác ngộ được gần đây một tin nhắn nhủ thật tình của chính tín đồ viết dành cho ai đó, đến nhân sinh và cho cả cuộc đời. Ngược dòng thời gian trở về với địa phân tử thơ ca năm 1980, tất cả một thi phẩm rực rỡ đã ra đời, chính là "Nói với con" của Y Phương. Bài thơ là một khúc nhạc xen kẹt nhiều cung bậc, vừa mộc mạc, nhẹ nhàng vừa hàm súc, cô đọng, vừa thủ thỉ chổ chính giữa tình, vừa triết lý sâu xa. Y Phương đã lưu ý cho con về nguồn gốc sinh dưỡng của từng sinh linh trên cõi đời này, về vẻ đẹp phẩm chất của người đồng mình.

Y Phương là một ngòi cây viết xuất sắc với tiêu biểu. Item của ông xác minh được vị vậy riêng trong thơ ca hiện đại bởi một “chất giọng” đặc trưng của bạn Tày, vừa đậm đà phiên bản sắc “người đồng mình", vừa rộng mở, giao hòa cùng với vùng văn hóa truyền thống rộng phệ để thích hợp lưu thành con sông văn chương Việt Nam. Nhà thơ Y Phương vẫn miệt mài bên trên cánh đồng chữ nghĩa, cần mẫn gom nhặt và có tác dụng sống dậy gần như giá trị nhân bản trong truyền thống văn hóa của dân tộc. Bài bác thơ “Nói cùng với con” được biến đổi năm 1980, in trong "Thơ việt nam 1945 - 1985". Thi phẩm là lời tâm sự của ông cùng với đứa phụ nữ đầu lòng, cũng chính là lời chổ chính giữa sự với thiết yếu ông. Ngòi cây viết Y Phương đang khơi gợi vào lòng độc giả những cảm hứng dạt dào khi nhắm đến cội nguồn, về gia đình, về mảnh đất mình sinh ra và vẻ đẹp của rất nhiều con fan nơi ấy.Thi phẩm xuất hiện thêm với khúc nhạc dạo bước đầu gợi lên hình hình ảnh một mái ấm gia đình đầm ấm, hạnh phúc, ngọt ngào yêu thương:

"Chân đề xuất bước tới chaChân trái đặt chân tới mẹMột bước chạm tiếng nói”

Hai đặt chân vào tiếng cười" xuyên thấu bốn câu thơ là rất nhiều hình ảnh đối xứng "chân đề nghị - chân trái", một bước - nhị bước", "tiếng nói - giờ đồng hồ cười", "cha - mẹ". Bốn câu thơ cần sử dụng với 15 thanh trắc, như 15 phím bọn tấu đề xuất những âm điệu gân guốc. Ngâm khẽ tiếng thơ, bỗng nhiên ta mường tượng mang đến cảnh đứa trẻ lẫm chẫm đi những những bước đầu đời, vấp ngã, òa khóc rồi lại khúc khích vực dậy trong vòng tay chở đậy dìu dắt, trong ánh mắt trìu mến của tuy nhiên thân. Bên yêu cầu con là "tình cha ấm cúng như vầng thái dương", mặt trái nhỏ là "nghĩa mẹ như nước trong mối cung cấp chảy ra", con bước đi trong vòng tay siêng chút, trong niềm mừng vui chào đón của gia đình. Bà mẹ cha cẩn trọng đếm từng bước một đi của con “một bước”, “hai bước” với hết thảy đông đảo nâng niu, trong chờ, dõi theo từng cử chỉ, từng bước chân bé xíu nhỏ.Thước phim được chuyển mang lại cảnh đứa bé bi bo giờ đồng hồ "cha", giờ đồng hồ "mẹ" ngọng nghịu vào niềm từ hào, nụ cười rạo rực và cảm hứng vỡ òa của mẹ cha. Con như sứ mang của hạnh phúc mà Thượng Đế sẽ ban khuyến mãi cho gia đình mình, biết bao lo toan, mệt nhọc của cha mẹ đều vượt qua được là phụ thuộc vào "tiếng nói", "tiếng cười" của con. Là một trong thi sĩ từng đi lính âm hưởng, trong thơ của Y Phương còn vang lên hồ hết tiếng "một - hai", "một bước - nhì bước" như thiết yếu khẩu hiệu đi phần đông của khúc ca hành quân. Tiếng thơ cứ cố kỉnh vấn vương, khơi gợi vào "ốc đảo" tâm hồn con thơ và độc giả muôn đời một điều trung khu niệm của fan cha: gia đình là cỗi nguồn sự sống là vùng bình yên luôn luôn yêu thương con vô điều kiện, luôn luôn đón chào, ủ ấp con.Gia đình trao cho con sinh mạng, và con lớn lên, trưởng thành và cứng cáp còn dựa vào vào cuộc sống đời thường lao động, văn hoá của fan làng mình, nhờ quê hương thơ mộng và thiên nhiên sâu nặng nghĩa tình:

“Người đồng mình yêu lắm bé ơiĐan lờ mua nan hoaVách bên ken câu hátRừng mang đến hoaCon mặt đường cho hầu như tấm lòngCha chị em mãi ghi nhớ về ngày cướiNgày thứ nhất đẹp độc nhất vô nhị trên đời”

Với cảm xúc tha thiết, chân thành, Y Phương đã nói tới "Người đồng mình" qua câu thơ chan chứa âm điệu trìu mến, kết đọng trong một từ bỏ "yêu". "Yêu" ấy là lắp bó, là cảm mến với tự hào. Những động trường đoản cú "đan, cài, ken" nối tiếp nhau gợi đến quá trình lao hễ miệt mài, tỉ mỉ. Fan đồng bản thân lao hễ với bản chất khéo léo, với đôi bàn tay cần cù đan rất nhiều nan tre, nan nứa để dòng lờ - một dụng cụ đánh bắt cá bình thường cũng với dáng hình của “nan hoa”. Phù hợp "nan hoa" mà người sáng tác nhắc mang lại còn phúng dụ cho sự "đom hoa kết trái", những thành quả này của tháng ngày hăng say làm cho việc. Vách nhà của người Tày không những được ken bằng ván gỗ nhưng còn bởi cả câu ca, giờ đồng hồ hát hồn nhiên, vui tươi. Khi rất nhiều tia nắng yếu ớt cuối ngày chết giả lịm phía sau sườn lưng đồi, bọn họ quay quần cùng mọi người trong nhà trong một nơi ở rong để cùng hát ca, dancing múa, để cuộc sống đời thường thêm ngập cả niềm vui. Lối ảnh hưởng “vách công ty ken câu hát” còn ẩn chứa một nét văn hóa truyền thống phi trang bị thể của tín đồ dân tộc. “Vách nhà” là triệu chứng nhân mang đến tình yêu thương lứa đôi. Phần đa đêm trăng sáng lở lửng bên trên đỉnh đầu, người nam nhi ngồi ko kể vách, thiếu nữ ở bên phía trong vách. Họ cùng nhau tâm sự gần như vui bi ai của cuộc sống, hát lẫn nhau nghe những phiên bản tình ca tuổi trẻ, hát tràn đêm cho sáng bạch. Từ những câu hát ấy, tình thương được kết tinh, nghĩa vợ ck son fe được hình thành.

Khi viết về quê hương, nếu đơn vị thơ Tế hanh khô nhớ về mẫu sông quê xanh rì "nước gương vào soi tóc số đông hàng tre" thì Y Phương thì lại viết về núi rừng và những tuyến đường nghĩa tình. Rừng đến hương dung nhan của hoa, rừng bít chở, cung cấp nguồn vật liệu nhựa sống dồi dào và duy trì sinh kế cho tất cả những người dân tộc. Với người dân chài:

“Biển cho ta cá như lòng mẹNuôi khủng đời ta từ bỏ buổi nào”(Đoàn thuyền tấn công cá - Huy Cận)

Còn với người dân Tày, đông đảo cánh rừng hoa ban trắng xòe tinh khôi xuất xắc hồng tím dìu dịu đã thẩm mỹ cho cuộc sống và dạy đến họ biết thương mến thiên nhiên. Ngoài ra tất cả gần như gì tinh túy, đẹp nhất mẹ thiên nhiên đều ưu ái ban tặng ngay cho nhỏ người. Không phụ tấm lòng thiên nhiên, người đồng tôi đã sống hòa tâm hồn gắn bó cùng trân quý rừng thiêng sông núi. "Con đường" cũng mở rộng vòng tay tiếp nhận những người con về với làng, cùng với bản, nghênh tiếp "những chổ chính giữa hồn" đôn hậu, bình dị, hồn nhiên, vô tư. Nhờ nó mà bé người có thể đến ngay gần với nhau. Bởi vì thế, tuyến đường là gai chỉ đỏ kết nối tình cảm, cũng chính là sợi tơ duyên nhằm nối kết phần đa tâm hồn, trong những số ấy có phụ thân và mẹ. Hình ảnh “ngày cưới” là “ngày đầu tiên”, là ngày “đẹp nhất”, đáng nhớ nhất trong đời. Ngày cưới - ngày cơ mà lời ca của cha mẹ trong phần đa đêm trăng tròn đã tạo ra tình yêu trọn vẹn. Ngày cưới - ngày bắt đầu ngày đặt nới bắt đầu cho niềm hạnh phúc gia đình. Nhìn nhỏ khôn lớn, suy ngẫm về trung thành làng phiên bản quê nhà, công ty thơ mong mỏi con biết chính quê hương đã chế tạo ra cho bố mẹ cuộc sinh sống hạnh phúc, to gan lớn mật mẽ, bền lâu. Dặn dò con về quê hương ,về “người đồng mình “, đơn vị thơ “chắt” vào con ý thức nhân sinh rất đẹp đẽ, đó là tình yêu thương quê hương, phiên bản quán.Thi sĩ đã nâng nâng niu, ấp ủ và thổi vào hồn thơ vẻ đẹp nhất phẩm hóa học của người dân Tày:

“Người đồng bản thân thương lắm nhỏ ơiCao đo nỗi buồnXa nuôi chí lớn”

Mỗi lần nhắc đến "người đồng mình", trái tim Y Phương lại thổn thức đựng tiếng "yêu lắm" và "thương lắm". Thứ cảm tình ấy cứ thiết tha chân thành, ngân dài bất tử trong xuyên suốt một bài thơ cùng cả một đời thơ. Chắc rằng từ "thương" mang trong mình một cung bậc cảm giác da diết, trìu mến hơn "yêu". “Thương” ấy còn chứa đựng một cái nào đấy nghẹn ngào, xót xa. Hình hình ảnh sóng đôi "nỗi bi tráng - chí lớn" phúng dụ mang lại phẩm tính của fan dân Tày. "Nỗi buồn" gợi đến đời sống trung ương hồn rộng mở của người đồng bản thân được dựng xây từ các nỗi niềm trầm tư. Còn "chí lớn" là ý chí quật khởi, ước mong sống mãnh liệt. Bằng lối bốn duy biểu tượng độc đáo, tác giả đã lấy thước đo vô cùng, rất nhiều của không gian để trình bày tầm kích tình cảm, chí vị trí hướng của con người. Có thể nói, cuộc sống thường ngày của người đồng mình vẫn còn đấy đó đa số nỗi bi tráng thầm kín, hầu như nỗi lo mưu sinh, cơm áo gạo tiền. Song, họ đã vượt qua toàn bộ như hoa phía dương vươn mình chiêm ngưỡng và ngắm nhìn cuộc đời, do trong họ luôn thường trực ý chí với nghị lực cùng tinh thần vào tương lai tươi vui của dân tộc.Người đồng bản thân dù phải oằn mình trong nghèo khổ, gian truân thì tình cảm thủy chung gắn bó cùng với quê hương, cội nguồn vẫn mãi vẹn tất cả toàn:

“Dẫu làm sao thì cha vẫn muốnSống bên trên đá không chê đá gập gềnhSống vào thung ko chê thungnghèo đóiSống như sông như suốiLên thác xuống ghềnh”

Không lo cực nhọc" tía chữ “dẫu làm cho sao” đặt tại đầu câu thơ làm nhịp thơ thoáng chốc ngập ngừng. "Dẫu làm cho sao” chăng nữa, dẫu cuộc sống có “vạn biến” cạnh tranh lường, "cha vẫn muốn" nhỏ giữ được tâm nắm “bất biến”, ko được quên nguồn gốc sinh dưỡng. Chắc hẳn rằng cõi lòng người cha chứa đầy đông đảo dự cảm, nhức đáu, lúng túng về chiếc thời kỳ nhưng mà "cả làng mạc hội bây giờ đang hối hả gấp gáp tìm kiếm tiền bạc". Và tiếp liền dự cảm là khao khát, là lời nhắc nhở con cũng giống như căn dặn thiết yếu mình phải biết tự hào, lưu giữ và lưu lại truyền nếp sống nghìn đời của tổ tiên. Điệp từ bỏ “sống”, điệp cấu tạo cùng các hình ảnh "sống bên trên đá, sống trong thung" gợi lên cuộc sống đầy phần nhiều gam màu lao lực, gian khổ. Thành ngữ "lên thác xuống ghềnh" tạo nên nhịp vận động tạm bợ như chính cuộc sống đời thường bấp bênh của những người con bản làng thắm đẫm môi hôi bên trên từng thửa ruộng. Bao gồm kiếp người "dầm chân trong đời nghèo”, triền miên trong nỗi xao xuyến "quê tôi còn nghèo lắm"( giờ hát mon giêng) tuy nhiên họ vẫn "không chê" đá, nghĩa là không chê mảnh đất nền nghĩa nặng trĩu tình sâu. "Không chê" thung, nghĩa là không chê cuộc sống lam lũ, nghèo đói và "không lo", không lo ngại nhọc nhằn, thiếu thốn thốn. Với sự lạc quan, nghị lực thuộc tình yêu xứ sở, đồng bào nơi đây tìm kiếm mọi phương pháp để thích nghi với vươn lên cái khắc nghiệt, để ươm mầm hạnh phúc và hy vọng. Một lòng dành riêng trọn tâm tư cho quê hương, nhà thơ Y Phương vẫn không thay đổi vẹn phần đa "rung động bởi trái tim suối nguồn cùng suy tư bởi sừng sững đá”. Phép so sánh “Sống như sông như suối” gợi đến sức sống bền bỉ, sống giao hòa với thiên nhiên bốn bề. Người đồng mình sống với trung ương hồn tràn đầy sinh lực, rộng lớn mở, lãng mạn cùng khoáng đạt như hình ảnh đại nghìn của sông núi. Cảm tình của họ tương tự như dòng sông trong xanh và ngọt lành đã tưới mát đa số tâm hồn lạc lõng thân muôn trùng nỗi buồn. Tiếng thác suối rỉ tai vang vọng, sở hữu theo cả trơn dáng quê hương khắc tạc vào linh hồn tín đồ Tày, góp họ thêm kiên cường "sinh hoạt như những người Tày ngay thân lòng Thủ đô..."

Ở đầy đủ câu thơ tiếp theo, người sáng tác đã ngợi ca nét trẻ đẹp tự lập từ cường và ý thức tự tôn dân tộc bản địa của fan đồng mình:

“Người đồng bản thân thô sơ domain authority thịtChẳng mấy ai nhỏ tuổi bé đâu conNgười đồng mình tự đục đá kê cao quê hương”

Còn quê hương thì có tác dụng phong tục." tác giả đã gặt hái được thành công xuất sắc nhờ hình ảnh đối lập tương phản giữa vẻ ngoài bên ngoài và giá trị tinh thần bên trong. Fan miền núi bàn tay chai sạn, da thịt thô ráp, và chính sự "thô sơ domain authority thịt" ấy đã tạo cho những người Tày một nét trẻ đẹp chất phác, thiệt thà. Song, fan quê mình “chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con”. Vày trong họ, ý chí nghị lực đang thấm nhuần máu xương, cốt bí quyết tự tôn đã in sâu da thịt với niềm tin, niềm kiêu hãnh chưa lúc nào vơi cạn. Giản dị, nhân đức mà táo tợn mẽ, kiên gan đã trở thành phẩm hóa học ngàn đời của người miền núi. Hình hình ảnh "tự đục đá" gợi về một đường nét văn hóa gắn sát với cuộc sống thường ngày của "người đồng mình". Đó là việc họ đẽo đá kê chân cột nhà, làm nên những lối đi nghĩa tình... Sự liên hoàn của cha thanh trắc " trường đoản cú - đục - đá" tạo nên thứ âm điệu trúc trắc nhằm tái hiện nỗi nhọc nhằn của “người đồng mình” vào việc thi công quê mùi hương trên đá. Sự liên hoàn của các thanh bằng “kê - cao - quê - hương” lại xuất hiện thêm hình hình ảnh một cố đứng, một tầm dáng cao vời vợi của quê nhà giữa bát ngát đất trời. Bằng chính đôi bàn tay khéo léo cùng ý thức tự lực từ cường, bọn họ đã thi công và nâng đỡ quê hương thăng hoa trên đông đảo nấc thang phạt triển. Âm điệu gửi từ trúc trắc mang đến nhẹ nhàng tương tự một đoạn phim về hành trình dài của quê nhà từ thuở “khai thiên lập địa” đầy nặng nề nhọc, nặng trĩu nề đến lúc ung dung, khoan khoái đứng vững trên đều “gập ghềnh” của đá. Chủ yếu cuộc hành trình phảng phất phần đa giọt mồ hôi, nước đôi mắt ấy đã tạo ra sự truyền thống, tạo sự phong tục cho mảnh đất nền quê hương. Và hồ hết truyền thống tốt đẹp của phiên bản quán là nền tảng, là vấn đề tựa tinh thần vững chắc để từ kia ta được phệ lên, được trưởng thành, được "sống đàng hoàng như một bé người".

Bốn câu thơ ngắn dài xen kẹt ở cuối thi phẩm vừa khép lại "khúc nhạc đàn tính" - Nói cùng với con, vừa khơi gợi trong lòng người gọi biết bao suy tư về lời nói chuyện thiết tha, thành tâm của Y Phương giành riêng cho con:

“Con ơi mặc dù thô sơ da thịtLên đườngKhông khi nào nhỏ nhỏ xíu được”

“Nghe con” Tiếng gọi “con ơi” được lặp đi lặp lại trong bài thơ như chan chứa niềm mong mỏi rằng lời dạy của phụ vương sẽ mãi bên con, cùng con vượt qua sự đời "thương hải tang điền". Ý thơ “Tuy thô sơ domain authority thịt” một đợt tiếp nhữa được xướng lên càng trở đề xuất da diết, sâu sắc hơn. Chắc rằng dụng ý ở trong nhà thơ là mong mỏi mượn cái hình thức giản dị hình thức của xóm làng đối kháng sơ nhằm gợi lưu giữ đến truyền thống vĩ đại của quê hương, tự khắc sâu trong con những phẩm hóa học cao rất đẹp của “người đồng mình”. Rồi một mai này đây, con chẳng còn chập chững phần đa bước mũi nhọn tiên phong đời, con bắt đầu khăn gói "lên đường", đụng phải với làng mạc hội bên cạnh kia. Rồi rồi ra này đây, thân phụ thấy bóng sống lưng đứa con trẻ năm nào đã rảo cách trên tuyến đường đời, tuyến phố của chân mây mới, tuyến đường dẫn đến thế giới của "người trưởng thành". Mong rằng khi ấy, con yêu cầu thật bạo gan mẽ, vững vàng, ko được "ôn nghèo kể khổ", yếu mềm buông xuôi trước những thách thức của cuộc đời. Giải pháp nói “nghe con” như 1 lời khuyên nhủ chí tình giành cho con, cũng tương tự thế hệ trẻ được nuôi nấng trong tình yêu của buôn làng. Hãy ghi nhớ rằng gia đình và quê hương luôn dõi mắt theo những bước đi của nhỏ như một tín đồ cha, luôn luôn dang rộng vòng tay ôm bé vào lòng như một fan mẹ, để trị lành phần lớn vết xước vào con, nhằm con tất cả thêm dũng khí, sức mạnh và niềm tin. Vị vậy, bé hãy sống làm sao để cho xứng xứng đáng với truyền thống lâu đời của quê hương, với loại nôi rất linh thiêng của mình.

Bài thơ có bố cục tổng quan chặt chẽ, phong cách miền núi với ngữ điệu “thổ cẩm” khôn cùng độc đáo. Hình hình ảnh đối xứng, mộc mạc nhiều liên tưởng. Thi phẩm còn là sự hòa hợp thuần thục giữa tư duy mẫu của người dân tộc và tư duy thơ Tượng trưng, Siêu tiến hành đại. Hóa học miền núi thấm sâu, lan tỏa trên từng câu thơ tuy nhiên hành cùng giọng điệu khẩn thiết trìu mến như đã đóng góp phần làm sáng sủa toả, rất nổi bật lên đầy đủ lời thủ thỉ, trung khu tình nhưng "Nói cùng với con" muốn truyền tải. Công ty thơ Y Phương đã chọn lựa cách sáng sản xuất thơ cực kỳ nhạy bén, sâu sắc, tinh tế, tức khắc mạch và tự nhiên thể hiện tại tình yêu của bản thân đối cùng với con, với quê nhà xứ sở.

Chất thơ sung mãn, lối viết khoáng đạt giàu hình ảnh, giàu sắc thái hài hòa con bạn với thoải mái và tự nhiên đã tạo cho "Nói cùng với con" của Y Phương một sức sinh sống bền bỉ. Sức sống ấy không chỉ là ở ngôn từ, mà nó đã bật trào thoát ra khỏi con chữ cùng phập phồng bên trên trang giấy. Tiếng thơ là lời răn dạy dỗ của tín đồ cha, muốn rằng dẫu mai này bé có bước vào biển fan tấp nập, dấn thân vào nơi bóng nhoáng của đô hội, con cũng phải biết "uống nước ghi nhớ nguồn", hiểu được mình xuất hiện là nhờ dòng nôi hạnh phúc của gia đình, nhờ đa số truyền thống giỏi đẹp của quê nhà. Cha cũng mong con bắt buộc khắc cốt ghi xương nhị tiếng "quê hương" vào trọng tâm hồn với trái tim như Xuân Quỳnh từng viết:

“Mỗi người dân có một quêNgày dở hơi thơ nhằm ởTuổi thiếu hụt niên để yêuVà to lên nhằm nhớ…”

“Nói cùng với con” vẫn lẳng lặng thay đổi một bài xích thơ đời. Để rồi bao gồm phút té lòng, ta vịn vào thi phẩm nhằm thêm yêu gia đình, để tìm hiểu tự hào, giữ lại gìn cùng phát huy hồ hết giá trị lành mạnh và tích cực của văn hoá dân tộc ta.